Coccidiose deel 3: Coccidiose-preventie bij vleeskuikens
Wat is de beste strategie?
Aangezien één enkele oöcyst die door de gastheer wordt opgenomen, binnen 5-7 dagen aanleiding kan geven tot honderdduizenden infectieuze oöcysten in de mest, vereist de bestrijding van coccidiose een veelzijdige aanpak. Om deze verborgen vijand aan te pakken, gaan management, voeding, diergezondheid en een strategisch coccidiostaticaprogramma hand in hand. In dit artikel bespreken we de verschillende aspecten van coccidiosepreventie.
Figuur 1: Schematische weergave van de levenscyclus van Eimeria tenella. © Diseases of Poultry, Thirteenth Edition, David E. Swayne. John Wiley & Sons, Inc.
Management
Management is essentieel om de mate waarin coccidiose zich uit in de stal, te beperken. Terwijl coccidiostatica de levenscyclus van de parasiet in het kuiken beïnvloeden, is het tevens van belang om in te grijpen buiten het kuiken. Wanneer de oöcysten (oftewel eitjes van de parasiet) worden uitgescheiden in de omgeving moeten deze namelijk rijpen alvorens ze besmettelijk worden voor de kuikens. Hierbij zijn er verschillende managementpraktijken die kunnen helpen om dit rijpingsproces te verstoren en meer grip te krijgen op coccidiose:
- Bioveiligheid. Strikte bioveiligheidsmaatregelen zijn cruciaal om de introductie en verspreiding van coccidiose te beperken. Bij bioveiligheid denken we niet alleen aan beperkte toegang tot de stallen, stal-specifiek materiaal en kledij maar ook aan een strikt reinigings- en ontsmettingsprotocol. Hierbij is het grondig ontvetten van de oppervlakten, gevolgd door intensief spoelen, cruciaal om zoveel mogelijk oöcysten te verwijderen in de stal. Hierdoor kan het nieuwe koppel kuikens starten met een zo laag mogelijke omgevingsdruk. Besteed ook voldoende aandacht aan de infrastructuur. Ruwe oppervlakken en eventuele kieren dienen hersteld te worden om een grondige reiniging mogelijk te maken.
- Strooiselmanagement. Droog strooisel is essentieel aangezien vocht de rijping van de oöcysten bevordert. Goede ventilatie, lagere bezettingsdichtheid en bijstrooien bij aanwezigheid van nat strooisel zijn van vitaal belang. Ook het type strooisel kan door vochtabsorberende eigenschappen positief bijdragen tot een betere grip op coccidiose in de stal.
- Watermanagement. Schoon, toegankelijk drinkwater bevordert de gezondheid van de vleeskuikens. Tevens vermindert het stress, waardoor de kuikens minder vatbaar zijn voor ziekten. Regelmatige reiniging van watersystemen is dan ook belangrijk. Ook is het goed om voldoende aandacht te besteden aan een correcte hoogte van de drinklijnen, het waterdebiet en het tijdig vervangen van lekkende nippels om verspilling en de kans op nat strooisel te beperken.
Voeding
Goede voeding draagt bij aan een sterk immuunsysteem en een gezonde darmflora van vleeskuikens. Dit is essentieel voor het verminderen van coccidiose en de nadelige gevolgen hiervan.
- Evenwichtige voeding. Een volledig dieet dat voldoet aan alle voedingsbehoeften van de kuikens is cruciaal voor een optimale immuunfunctie en darmgezondheid. Hierdoor worden vleeskuikens minder gevoelig voor infecties en de nadelige effecten ervan.
- Voerkwaliteit. Hoogwaardig homogeen voer, vrij van schadelijke contaminanten zoals mycotoxines, is essentieel. Mycotoxinen tasten de darmgezondheid en immuunfunctie aan waardoor kuikens minder grip hebben op darmpathogenen.
- Specifieke voedingsstoffen. Vitaminen A en E zijn belangrijk voor de immuunfunctie en darmgezondheid van vleeskuikens. Het helpt hen efficiënt hun weerstand opbouwen. Daarnaast zijn er ook factoren in de voeding die direct of indirect kunnen leiden tot gunstigere omstandigheden voor het ontstaan van coccidiose. Een overmaat aan eiwitten kan leiden tot het beter ontluiken van de parasiet uit de oöcysten in de darm. Andere zaken, zoals NSP’s, leiden tot een hoger risico op nat strooisel.
- Vermijden van voedingsstress. Het wordt aanbevolen om geleidelijk veranderingen in de voersamenstelling door te voeren om stress bij vleeskuikens te voorkomen. Vooral het samenvallen van voerovergangen tijdens de kritieke periodes in de ronde en eventuele entreacties moeten worden vermeden.
- Toevoegen van tarwe aan de kern. Als u tarwe toevoegt aan het voer, zorg er dan voor dat dit conform het geadviseerde percentage is. Overmatige toevoeging van tarwe zal leiden tot verdunning van het coccidiostaticum, waardoor coccidiose zijn kans schoon ziet. Dit zorgt voor meer schade. Ook is een correcte opslag van tarwe van vitaal belang om schimmelgroei en mycotoxine-productie te voorkomen.
Diergezondheid
Hoewel ze niet direct coccidiose veroorzaken, verzwakken Gumboro en Marek het immuunsysteem van een vleeskuiken. Hierdoor worden ze vatbaarder voor infecties zoals coccidiose en kunnen ze moeilijker weerstand ontwikkelen. Effectieve bestrijding van deze ziekten is cruciaal.
Terwijl de ziekte van Marek in het algemeen eerder bij trager groeiende kuikens wordt aangetroffen, duikt Gumboro zowel bij trager groeiende als conventionele kuikens op. Diergezondheidsmonitoring via Elanco’s HTSi toonde reeds een duidelijk verband aan tussen coccidiose en letsels die in verband kunnen worden gebracht met Gumboro. (Monitoringstool pluimvee)
Maxiban en Monteban
Elanco's diervoeder additieven coccidiose-preventiestrategie combineert Maxiban (narasin en nicarbazine) met Monteban (narasin) voor een optimale grip op coccidiose en de schadelijke effecten bij conventionele en trager groeiende vleeskuikens.
De strategie:
- Maxiban (narasine + nicarbazine) "Tot Na de Piek"
Narasin en nicarbazine versterken elkaar waardoor Maxiban een grotere impact heeft op de levenscyclus van coccidiose dan enkelvoudige ionoforen. Door het verstrekken van Maxiban tot na de coccidiose piek (dag 0-28 voor reguliere – en dag 0-40 voor trager groeiende kuikens) loodst u vleeskuikens met een optimale bescherming door de meest kritische periode in de productiecyclus. - Monteban (narasine) tot het einde
Door het inzetten van Monteban tijdens de rest van de groeiperiode houdt u controle over coccidiose en darmschade tot het einde van de productiecyclus.
Waarom Narasin?
- Efficiënte bestrijding van coccidiose en ontwikkeling van immuniteit:
Narasin onderscheidt zich van andere ionoforen door de meest optimale bescherming tegen coccidiose. De kuikens bouwen tegelijkertijd weerstand tegen coccidiose op. - Best verdragen door kuikens
Narasin wordt goed verdragen door vleeskuikens en onderscheidt zich van andere ionoforen doordat deze niet leidt tot remming van voer- of wateropname. Dit resulteert in hogere eindgewichten. - Duurzaamheidsvoordelen
Narasin draagt bij aan verbeterd dierenwelzijn, verminderde milieu-impact en verbeterde winstgevendheid door het inzetten op een optimale darmgezondheid.
Benieuwd waar u de puntjes op de i kan zetten om nog meer grip te krijgen op coccidiose in de stal en de technische resultaten? Raadpleeg een technisch consulent van Elanco.
